yagul é un centro arqueoloxico
unha cidade zapoteca do chamado primeiro milenio
a arbore ou o pau vello está enriba dun pequeno cerro
nos secos vales centrais perto de tlacolula
contruccions rectangulares dunha cultura avanzada
un gran patio, cancha de pelota, a sa do consello , escalinatas
palacios como o dos seis patios con habitacions
e laberinticos pasillos con portas por onde entras de lado
columnas ben grosas e a grande escultura dunha ra
os anchos muros son de mampostería de pequenas pedras
i en moitos deles por dentro se conserva o estuco
a cor bermella que os cobria mui gastada so os lembra nun cuarto
os chans estaban pintados de branco ou bermello
e debaixo deles duas tumbas aki e tres alá
algunhas con traballados dinteis e unha pedra con glifos
varias delas saqueadas por vellos e novos pobos
e mais arriba a fortaleza que se ergueu mais tarde
con muros entre peñasco e peñasco
para a defensa da cidade ou das clases dirixentes
e abaixo o agora seco val de tlacolula
rodeado polas desforestadas montañas
boa parte de gyàag gûul foi reconstruida
e nós camiñamos sobre millons de anacos
de ceramicas de entre dous e sete centímetros
de pratos tazas olas e cazuelas sinxelas
anacos de diversos grosos e cores
e toda esta ceramica foi feita so a man
sen a axuda dun torno que non coñecian,
entre unha construccion e outra os omnipresentes nopales
o cactus do que se sacan os grandes gomos para comelos
logo de sacarlles as espiñas unha a unha
o nopal do que se extraia a seiva ou baba
para darlle consistencia a masa que unia
as pedras destas milenarias construccions
en yagul ainda se sente o silencio das pedras
aki case non chegan turistas como a monte alban e mitla
aki non se venden os pinches refrescos do imperio
nen se vende esta cultura en pequenos agasallos,
baixamos do pequeno cerro e voltamos os ollos
que esas pedras sigan gardando os seus segredos
.
yagul-oaxaca 25-2
Manolo Pipas
Sem comentários:
Enviar um comentário