a festa do ultimo luns de mortos

a familia diaz castelao
que me abriu as suas casas
a memoria de enrique

a oaxaca non puiden chegar o dia de mortos como pensaba facer
mais que polo feito antropoloxico do seu sincretismo
por ser a data na que o movimento venceu a represion da pfp
hoxe un mes despois paso pola praza de xochimilco no norte da cidade
e hai moitos postos de comidas e moito ambiente e do panteon chegame
unha musica de banda que me sorprende e camiño cara ela
entro no camposanto e dentro están os metais e darredor deles
están unhas parellas cunha chela na man bailando coa musica
no pouco espacio que fica entre as sepulturas de ceramica ou terra
e outras persoas están sentadas nas tumbas comendo as suas tortillas
e hai familias que entran con sillas e comida e noutra esquina
un guitarrero e un acordeonista cantan cunha familia boleros e rancheras
mentres corre o mezcal e os refrescos e lanzan uns cohetes

dos braseritos sae o fume da casca da arbore do copal
e pregunto que festa é ésta e dinme que é o ultimo luns de mortos
e que se celebra neste panteon e no de s lucia
logo da gran festa dos mortos do 2 de novembro no panteon general
veñen os luns de mortos no camposanto do marquesado
e logo no de s juanito e agora neste de xochimilco absorvido pola cidade
a festa de mortos orixinaria era no veran e duraba mais dun mes

un señor algo tomado chama pola banda de metais
todo é unha festa da alegria de estar reunidxs coas persoas mortas queridas
pero nunha esquina hai bagoas nunha tumba con muitas flores
cecais unha morte recente unha posible nena ou unha morte traxica
e xa se fai de noite e so hai farolas no estreito paseo central
e chegando unha familia di unha rapaza si nos perdemos ya sabes
donde nos vemos en la tumba del abuelito

houbo algunhas mascaras da outra festa de mortos invasora recentemente
e hai algun fotografo e entre as tumbas camiña outra güera sorprendida
pero mellor non platico con ela e que escolla que informacion se leva
faiseme estraño non atopar a alguen coñecido do movimento
e sigo tomando notas para esta posible cronica
cada vez hai mais candeas acendidas e un solitario fala co seu morto
saio pola outra porta e entre o panteon e a igrexa xa retiran as mesas
de xantares mais formais e sigo camiñando e volto preguntar
e dime outro home que la fiesta sigue ahora
en el panteon de s felipe toda la noche
e arriba por veces a lua é coberta polas escuras nubes
que so nos deixaron unhas calidas pingas

no chamado camposanto
segue a festa de mortos e vivas
e duas nenas ficaron
cos seus dragonciños de papel

xochimilco 30-11-09
Manolo Pipas